W ostatnią sobotę i niedzielę sierpnia obchodzimy Międzynarodową Noc Nietoperzy. Wydarzenie organizowane jest od 1997 roku pod auspicjami "Porozumienia o ochronie populacji nietoperzy europejskich" (ang. EUROBATS - Agreement on the Conservation of Populations of European Bats). Na temat tych skrzydlatych ssaków powstało wiele mitów. Dziś rozwiewają je członkowie Sekcji Teriologicznej Koła Leśników UPP – Wojciech Olma i Katarzyna Sycz.
Ludzie różnie postrzegają nietoperze. Przez lata na ich temat stworzono wiele mitów. Czy to prawda, że wplątują się we włosy albo wysysają krew?
Nie, nietoperze nie wplątują się we włosy. Mit ten może pochodzić od historyjek opowiadanych młodym pannom, aby wieczorami potajemnie nie wymykały się na schadzki ;) Ssaki te posługują się echolokacją, dzięki której świetnie orientują się w otaczającej przestrzeni. Nasza głowa – niezależnie czy z bujną fryzurą czy też jej brakiem – jest dla nich dużą przeszkodą, którą są w stanie szybko wychwycić.
Ponadto polskie nietoperze NIE PIJĄ krwi. Na świecie są jednak gatunki, tzw. wampiry, które odżywiają się wyłącznie krwią innych zwierząt. Występują głównie w Ameryce Południowej, więc w naszej szerokości geograficznej jesteśmy bezpieczni. Warto również wiedzieć, że nietoperze nie są dla nas zagrożeniem, lecz jak każde zwierzę potrafią się bronić. Ugryzienie tych ssaków nie wyrządzi dużych obrażeń, ale należy unikać dotykania ich gołą ręką.
Jeśli nie wypijają krwi, to co jedzą nasze rodzime nietoperze?
W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy są owadożerne, lecz na świecie możemy spotkać gatunki odżywiające się nektarem roślin, owocami, krwią a nawet rybami!
No i komarami… :)
Jeden nietoperz potrafi zjeść około 3000 komarów dziennie, a więc są to pożądani sąsiedzi. Wyobraźmy sobie jak ogromny wpływ na ilość komarów ma kolonia składająca się ze 100 osobników!
Więc są to pożyteczne zwierzęta.
Nietoperze regulują populacje owadów i często dzięki nim oszczędzamy miliony złotych, które wydalibyśmy na środki ochrony roślin. Ponadto nietoperze, mieszkające w innych rejonach świata i odżywiające się nektarem zapylają wiele gatunków roślin, przez co mogą być sprzymierzeńcami biznesu. Agawa, którą wykorzystuje się do produkcji tequili, jest zapylana właśnie jedynie przez nietoperze. Z kolei owocożerne gatunki przyczyniają się do odnowienia lasów tropikalnych
A dlaczego śpią zwisając głową w dół?
Każde zwierzę podczas swojego wypoczynku szuka bezpiecznej kryjówki. Nietoperze upodobały sobie miejsca trudno dostępne dla drapieżników np. wysokie stropy jaskiń. Ale dlaczego głową w dół? To proste! Przednie kończyny przekształcone są w skrzydła i służą do lotu aktywnego, a więc jedyną opcją zawiśnięcia jest złapanie się tylnymi łapkami. I o to cała tajemnica!
Jednak zanim zasną, udają się na wieczorne łowy. Może się zdarzyć, że taki nietoperz wleci nam do mieszkania. Co wtedy zrobić?
Jeśli nietoperz znajdzie się w naszym domu i lata po pomieszczeniu należy otworzyć okno, zgasić światło i dać mu chwilę spokoju na odnalezienie drogi. Jeśli nietoperz usiadł gdzieś na ścianie/firance/szafie możemy nałożyć na niego otwarte pudełko, podłożyć kartonik i tak zabezpieczonego wynieść na zewnątrz i wypuścić. Nie zapominajmy jednak by ubrać grube rękawice!
Czy poza sytuacją, o której mówimy powyżej, nietoperze są trudne do zauważenia? Czy można je samodzielnie obserwować lub nasłuchiwać?
Każdego wieczoru, pomijając okres zimowy, możemy wyjść na dwór w celu obserwacji tych pożytecznych ssaków. Nasłuchiwanie może nie być takie proste. Nietoperze wydają dźwięki na częstotliwości w granicach 16-120 kHz, natomiast ludzkie ucho jest w stanie usłyszeć dźwięki do 20 kHz. Te niższe odgłosy jesteśmy w stanie usłyszeć, jednak jest to tylko namiastka repertuaru dźwięków. Do nasłuchiwania nietoperzy potrzebujemy profesjonalnego sprzętu jakim jest detektor ultradźwiękowy, przetwarzający dźwięki wydawane przez nietoperze na takie, które jesteśmy w stanie usłyszeć, a nawet dzięki nim rozpoznać gatunek.
Czy można się zatem przyłączyć do Waszej Sekcji, aby móc zgłębić świat tych nocnych ssaków?
Bardzo serdecznie zachęcamy wszystkich, aby dołączyli do Sekcji Teriologicznej Koła Leśników, gdzie można dowiedzieć się więcej o życiu nietoperzy! W okresie zimowym prowadzimy monitoring tych zwierząt, a w lecie okazjonalne odłowy, co jest niebywałą szansą do zobaczenia nocnych ssaków z bliska. Najlepiej kontaktować się poprzez naszą stronę na FB: https://www.facebook.com/SekcjaTeriologicznaKolaLesnikowUp/
Zapraszamy!
Odpowiadali:
Wojciech Olma, Prezes Sekcji Teriologicznej KL UPP
Katarzyna Sycz, Wiceprezes Sekcji Teriologicznej KL UPP
Pytała:
Katarzyna Lesińska
 |
