Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Młodzi badacze wyróżnieni nagrodą JM Rektora UPP | Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Młodzi badacze wyróżnieni nagrodą JM Rektora UPP

Z inicjatywy prorektora ds. nauki i współpracy międzynarodowej prof. dr. hab. Piotra Golińskiego przyznano nagrody JM Rektora dla młodych naukowców. Wyróżnienia trafiły do dziewięciu młodych badaczy z grupy pracowników badawczo-dydaktycznych i badawczych, reprezentujących dyscypliny wiodące na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Nagrody są wyrazem uznania dla pracy młodych naukowców i mają stanowić źródło motywacji do dalszego rozwoju. 

 „Intencją ustanowienia nagrody jest wspieranie gromadzenia osiągnięć do ewaluacji dyscyplin wiodących na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu i premiowanie udziału w tym procesie młodej kadry naukowej naszej Uczelni  (w wieku do 35 lat na dzień 31.12.2019 r.)” – tłumaczy prof. dr hab. Piotr Goliński. „Kryterium uzyskania nagrody było opublikowanie w 2019 roku oryginalnej pracy twórczej w prestiżowym czasopiśmie naukowym umieszczonym na liście MNiSW o najwyższej punktacji oraz z największym udziałem jednostkowym kandydata” - dodaje. Kandydaci do nagród zgłoszeni zostali przez przewodniczących dyscyplin naukowych.

 

Na liścia laureatów znaleźli się:

  1. Dr inż. Bartłomiej Glina

 

Dyscyplina naukowa: rolnictwo i ogrodnictwo

Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów

Wydział Rolnictwa, Ogrodnictwa i Bioinżynierii

 

Glina B., Gajewski P., Mendyk Ł., Zawieja B., Kaczmarek Z., 2019. Recent changes in soil properties and carbon stock in fen peatlands adjacent to open-pit lignite mines. Land Degradation & Development, 30(18), 2371-2380.

Lista MNiSW – 200 pkt; IF – 3.775

 

W pracy dokonano analizy zmian zasobów oraz zawartości węgla organicznego w powierzchniowych warstwach gleb rolniczo użytkowanego torfowiska niskiego znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie odkrywkowego górnictwa węgla brunatnego. Pobór materiału glebowego do analiz laboratoryjnych oraz pomiary terenowe miały miejsce w 2005 i ponownie w 2015 roku, w obrębie 12 powierzchni badawczych zlokalizowanych na obszarze Doliny Grójeckiej. Największe spadki zawartości węgla organicznego, zasobów węgla, a także poziomu wód gruntowych zarejestrowano w północnej części badanego obszaru, dotkniętego wieloletnim wpływem kopalnictwa węgla brunatnego (okres od 1982 do 2009 roku). Mniejsze zmiany lub ich brak w glebach ze środkowej i południowej części obszaru badań, potwierdza istotny wpływ odkrywkowego górnictwa na prawidłowe funkcjonowanie torfowisk niskich. Otrzymane wyniki potwierdziły, że silna antropopresja oraz postępujące zmiany klimatu będą potęgować zmniejszanie zasobów węgla w torfowiskach strefy klimatu umiarkowanego, do momentu wdrożenia zrównoważonych praktyk użytkowania tych ekosystemów lub ich renaturyzacji.

 

  1. Dr inż. Adrian Łukowski

 

Dyscyplina naukowa: nauki leśne

Katedra Hodowli Lasu

Wydział Leśny i Technologii Drewna

 

Bielinis E., Łukowski A., Omelan A., Boiko S., Takayama N., Grebner D.L., 2019. The effect of recreation in a snow-covered forest environment on the psychological wellbeing of young adults: Randomized controlled study. Forests, 10(10), 827.

Lista MNiSW – 100 pkt; IF – 2.221

 

Rekreację leśną można z powodzeniem prowadzić w celu relaksu psychicznego. Nawet zimą, kiedy występuje pokrywa śnieżna, rekreacja leśna (spacery, relaks, fotografia itp.) jest powszechna. W pracy zbadano wpływ pokrytego śniegiem środowiska leśnego na relaksację młodych kobiet, z miejskim środowiskiem ulicznym jako kontrolą. Wyniki pokazał, że poziomy „wskaźników negatywnego nastroju” zmniejszyły się po ekspozycji na las z pokrywą śnieżną. Ponadto niektóre z tych wskaźników wzrosły w środowisku ulic miejskich. „Wskaźnik negatywnego wpływu” wzrósł po ekspozycji na miejskie środowisko uliczne, podczas gdy „wskaźnik pozytywnego wpływu” był wyższy w środowisku leśnym niż w miejskim środowisku ulicznym. To wskazuje, że rekreacja leśna zimą i przy pokrywie śnieżnej nadal ma znaczący wpływ na odprężenie psychiczne. Nasze odkrycia są ważne dla praktyków terapii lasem, a także dla osób chcących uzyskać pozytywne efekty rekreacji leśnej. Niniejsza publikacja powstała w dużym międzynarodowym zespole badawczym i stanowi jedną z części cyklu prac z zakresu wpływu lasu na relaksację człowieka.

 

  1. Dr inż. Przemysław Łukasz Kowalczewski

 

Dyscyplina naukowa: technologia żywności i żywienia

Katedra Technologii Żywności Pochodzenia Roślinnego

Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu

 

Montowska M., Kowalczewski P., Rybicka I., Fornal E., 2019. Nutritional value, protein and peptide composition of edible cricket powders. Food Chemistry, 289, 130-138.

Lista MNiSW – 200 pkt; IF – 6.306

 

Szacuje się, że do 2050 r. populacja świata wzrośnie aż do 9 miliardów ludzi, co może spowodować globalny problem ich wyżywienia odpowiednią ilością pożywienia, a zwłaszcza zapewnieniem odpowiedniej podaży białka. Źródła FAO i UE wskazują, że owady jadalne mogą stać się jednym z rozwiązań problemu globalnego zaopatrzenia w żywność. W niniejszej publikacji wykonano poszerzone analizy handlowych mączek ze świerszczy (Acheta domesticus). Analiza składu podstawowego wykazała, że mączki te były bogate w białko (42,0-45,8% s.m.) i tłuszcz (23,6-29,1% s.m.). Pod względem zawartości związków mineralnych mączki owadzie były bogate w wapń, magnez oraz żelazo. Ponadto stwierdzono wysokie zawartości mikroskładników, jak Cu, Mn i Zn. Mączki ze świerszczy wytwarzane są na drodze prażenia i/lub suszenia owadów, zatem poddano je działaniu wysokich temperatur. Oprócz analizy wartości odżywczej wytypowano cztery peptydy specyficzne dla świerszczy, które wykazywały wystarczającą termostabilność, aby służyć jako markery do oznaczania autentyczności mączek ze świerszczy.

 

  1. Dr inż Marcin Hejdysz

 

Dyscyplina naukowa: zootechnika i rybactwo

Katedra Hodowli Zwierząt i Oceny Surowców

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

 

Hejdysz M., Kaczmarek S.A., Kubiś M., Adamski M., Perz K., Rutkowski A., 2019. The effect of faba bean extrusion on the growth performance, nutrient utilization, metabolizable energy, excretion of sialic acids and meat quality of broiler chickens. Animal, 13, 1583-1590.

Lista MNiSW – 200 pkt; IF – 2.026

 

Nasiona bobiku stanowią komponent charakteryzujący się wysoką zawartością białka ogólnego, który może zastąpić poekstrakcyjną śrutę sojową w mieszankach dla kurcząt rzeźnych. W prezentowanej publikacji autorzy podjęli próbę zbadania wpływu różnych form nasion bobiku (surowych lub ekstrudowanych) na wyniki produkcyjne kurcząt rzeźnych, wartość energii metabolicznej (AMEN), strawność składników pokarmowych, oraz jakość mięsa broilera kurzego. Wyniki uzyskane w przeprowadzonym doświadczeniu sugerują, że ekstruzja jest procesem, który może zwiększyć wykorzystanie nasion bobiku w żywieniu kurcząt brojlerów. Proces ekstruzji wpłynął na skład chemiczny nasion bobiku m. in. zmniejszając zawartość fosforu fitynowego, ADF, NDF oraz skrobi opornej. Kurczęta rzeźne żywione mieszanką z ekstrudowanymi nasionami charakteryzowały się mniejszym spożyciem paszy i lepszym jej wykorzystaniem. Strawność składników pokarmowych, aminokwasów oraz skrobi, jak również wartość AMEN była istotnie wyższa w grupie ptaków żywionych mieszanką z ekstrudowanymi nasionami. Badania te nie potwierdziły wpływu procesu ekstruzji na jakość mięsa broilera kurzego.

 

  1. Mgr Maria Billert

 

Dyscyplina naukowa: nauki biologiczne

Katedra Fizjologii, Biochemii i Biostruktury Zwierząt

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

 

Billert M., Kołodziejski P.A., Strowski M.Z., Nowak K.W., Skrzypski M., 2019. Phoenixin-14 stimulates proliferation and insulin secretion in insulin producing INS-1E cells. Biochimica et Biophysica Acta – Molecular Cell Research, 1866(12), 118533.

Lista MNiSW – 140 pkt; IF – 5.281

 

Feniksyna (PNX) jest nowo poznanym neuropeptydem, zaangażowanym w regulację mechanizmów związanych z rozrodem, pamięcią czy apetytem. Pomimo stwierdzonej obecności PNX w endokrynnej części trzustki, do tej pory nie wiadomo było, czy PNX reguluje biosyntezę i wydzielanie insuliny. Wykorzystując linię komórek beta trzustki INS-1E oraz izolowane szczurze wyspy trzustkowe zbadaliśmy, czy PNX bierze udział w regulacji ekspresji i sekrecji insuliny oraz czy wpływa na proliferację komórek. Wykazaliśmy, że PNX występuje w komórkach alfa i beta trzustki. W warunkach wysokiego stężenia glukozy dochodzi do zwiększonego wydzielania PNX z wysp trzustkowych. Stwierdziliśmy, że PNX stymuluje ekspresję mRNA insuliny w komórkach INS-1E oraz zwiększa wydzielanie insuliny z komórek INS-1E i wysp trzustkowych. Wykazaliśmy, że stymulacja wydzielania insuliny przez PNX jest zależna od szlaku sygnałowego cAMP/Epac, a zwiększona proliferacja komórek beta oraz stymulacja ekspresji insuliny są związane z aktywacją kinaz ERK1/2 i Akt. Wyniki te wskazują, że PNX może odgrywać istotną rolę w kontrolowaniu glikemii poprzez interakcję z komórkami beta trzustki.

 

  1. Dr Ewelina Prozorowska

 

Dyscyplina naukowa: weterynaria

Pracownia Histologii i Embriologii Zwierząt

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

 

Prozorowska E., Ratajczak M., Jackowiak H., 2019. Ultrastructural study of uterine epithelium in the domestic cat during prenatal development. Theriogenology, 130, 49-61.

Lista MNiSW – 140 pkt; IF – 2.094

 

W pracy opisano sekwencje zmian ultrastruktury nabłonka macicy kota domowego w trakcie rozwoju prenatalnego. Materiał badawczy stanowiły żeńskie płody kota w wieku 33-63 dni p.c. oraz dojrzałe samice. Obserwacje ultrastruktury nabłonka prowadzono w elektronowym mikroskopie transmisyjnym oraz mikroskopie świetlnym. Wyniki badań pozwoliły na wyróżnienie dwóch etapów w rozwoju nabłonka macicy, tj. etap kształtowania nabłonka odcinków macicznych przewodów przyśródnerczowych, trwający od 33 do 42 dnia p.c., oraz etap różnicowania nabłonka błony śluzowej macicy, trwający od 42 dnia p.c. do końca okresu prenatalnego. Niezróżnicowany nabłonek przewodów przyśródnerczowych jest wielorzędowy, a jego komórki charakteryzują się jednakowym rozkładem desmosomów, rybosomów, szorstkiej siateczki śródplazmatycznej oraz mitochondriów w cytoplazmie. Po 51 dniu rozwoju różnicujący się nabłonek wielorzędowy macicy ma zmienną wysokość. W cytoplazmie komórek wzrasta ilość i złożoność połączeń międzykomórkowych oraz liczba mitochondriów. Pojawiające się krople lipidowe i ziarna glikogenu świadczą o wzrastającym metabolizmie i aktywności wydzielniczej nabłonka.

 

  1. Dr inż. Daniel Gebler

 

Dyscyplina naukowa: inżynieria środowiska, energetyka i górnictwo

Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska

Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej

 

Iversen L.L., Winkel A., Baastrup-Spohr L., Hinke A.B., Alahuhta J., Baattrup-Pedersen A., Birk S., Brodersen P., Chambers P.A., Ecke F., Feldmann T., Gebler D., Heino J., Jespersen T.S., Moe S.J., Riis T., Sass L., Vestergaard O., Maberly S.C., Sand-Jensen K., Pedersen O., 2019. Catchment properties and the photosynthetic trait composition of freshwater plant communities. Science, 366, 878-881.

Lista MNiSW – 200 pkt; IF – 41.845

 

W przeciwieństwie do roślin lądowych fotosynteza prowadzona przez wiele roślin wodnych opiera się na wodorowęglanach rekompensujących niską dostępność dwutlenku węgla w wodzie. Badania pokazują, że liczebność gatunków roślin ze zdolnością do wykorzystywania wodorowęglanów rośnie w jeziorach o większym stężeniu tych związków. W rzekach, w których stężenie dwutlenku węgla może być wyższe niż w powietrzu, użytkownicy wodorowęglanów są nieliczni. Wykorzystywanie wodorowęglanów jest energochłonne i znacznie mniej wydajne niż zużycie dwutlenku węgla, gdy stężenia są takie same. Jednak w ekosystemach o wyższych stężeniach wodorowęglanów wydajność fotosyntezy jest znacznie wyższa, gdyż rośliny wodne mogą je wykorzystywać w sytuacjach niedoborów CO2. Opublikowane badania wskazują na to, że skład i bogactwo gatunkowe roślin wodnych będą się zmieniać wraz z bieżącymi i przyszłymi zmianami stężeń wodorowęglanów, które mogą być spowodowane antropogenicznymi zmianami zakwaszenia, stopnia zalesienia zlewni, stosowania nawozów azotowych, a także zmianami klimatycznymi.

 

  1. Prof. UPP dr hab. inż. Wojciech Czekała

 

Dyscyplina naukowa: inżynieria mechaniczna

Katedra Inżynierii Biosystemów

Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej

 

Kozłowski K., Pietrzykowski M., Czekała W., Dach J., Kowalczyk-Juśko A., Jóźwiakowski K., Brzoski M., 2019. Energetic and economic analysis of biogas plant with using the dairy industry waste. Energy, 183, 1023-1031.

Lista MNiSW – 200 pkt; IF – 6.082

 

Celem pracy była analiza możliwości wykorzystania odpadów mleczarskich do produkcji energii elektrycznej i ciepła w procesie fermentacji beztlenowej. Badaniami objęto jedną z polskich mleczarni zlokalizowaną w Polsce Wschodniej. Ilość substratów powstających w analizowanej mleczarni pozwoli na wyprodukowanie ok. 14785 MWh energii elektrycznej i 57815 GJ ciepła. Pozwoli to na budowę biogazowni o mocy elektrycznej 1,72 MW. Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że budowa biogazowni ze względów środowiskowych i społecznych jest korzystna.

 

  1. Dr Monika Wojcieszak-Zbierska

 

Dyscyplina naukowa: ekonomia i finanse

Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie

Wydział Ekonomiczny

Lista MNiSW – 100 pkt; IF – 2.740

 

Sadowski A., Wojcieszak M.M., 2019. Geographic differentiation of agritourism activities in Poland vs. cultural and natural attractiveness of destinations at district level. PLoS ONE, 14(9), e0222576.

 

Jednym z trendów charakteryzujących współczesną turystykę jest rozwój turystyki przyjaznej środowisku, wykorzystującej naturalne zasoby dziedzictwa kulturowego oraz różnorodności przyrodniczej. Funkcję taką pełni z pewnością agroturystyka, która jest jedną z form turystyki wiejskiej. Celem artykułu było wskazanie aspektów rozwoju agroturystyki w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem atrakcyjności przyrodniczej i kulturowej. Dla wskazania związku pomiędzy aktywnością agroturystyczną polskich gospodarstw rolnych a atrakcyjnością kulturową i przyrodniczą wykorzystano syntetyczny miernik rozwoju Hellwiga. Badania wykazały, że ważnym egzogennym czynnikiem rozwoju są atuty miejsca, w postaci atrakcyjności przyrodniczej i kulturowej. Ponadto wykazano, że natężenie aktywności rolników w pozyskaniu dotacji unijnej nie skupiało się na dotychczas niezagospodarowanych agroturystycznie obszarach cennych przyrodniczo lub kulturowo, a koncentrowało się w rejonach o dominacji rolnictwa drobnotowarowego lub rodzinnego. Dla dużej części rolników nowa forma wsparcia stanowić ma źródło dodatkowych dochodów.

 

Wszystkim nagrodzonym gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów naukowych.

 

Iwona Cieślik
Rzeczniczka prasowa UPP

WYDZIAŁY