W dyskusjach o potrzebie ochrony ptaków drapieżnych zwykle podkreślana jest ich rola bioindykacyjna. Drapieżniki są tam, gdzie mają co jeść, gdzie gniazdować, zatem wybierają bogate siedliska. To powszechnie znane podejście nie zadowoliło jednak badaczy z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i Uniwersytetu Szczecińskiego, a wyniki ich dociekań ukazały się właśnie na łamach amerykańskiego czasopisma Ecology.
- Od ponad 30 lat prowadzimy badania rzadkich ptaków szponiastych i gatunków im towarzyszących na obszarze Bagien Biebrzańskich (NE Polska) - największych torfowisk niskich środkowej Europy i jednego z najcenniejszych przyrodniczo miejsc na mapie kontynentu. Wśród ginących gatunków szczególną uwagę zwraca orlik grubodzioby - najrzadszy orzeł Europy – podkreśla prof. Grzegorz Maciorowski z UPP.
Bagna Biebrzańskie – to wspaniały ekosystem ciągle pełen różnych gatunków ptaków – fot. Grzegorz Maciorowski.
Ryc. 1. Orlik grubodzioby indywidualnie znakowany kolorowymi obrączkami – fot. Michał Polakowski.
Szeroko zakrojone badania, w tym monitoring gniazd z użyciem kamer i fotopułapek, mają pomóc w skutecznej ochronie orlika grubodziobego, gatunków mu towarzyszących, a przede wszystkim siedlisk tych ptaków. – Nasze podejście ma także silny aspekt teoretyczny, poznawczy i wskazuje, że indykacyjna rola ptaków drapieżnych opiera się nie wyłącznie na zależnościach pokarmowych, ale że ich gniazda to takie lokalne, małe centra bioróżnorodności – zauważa prof. Piotr Tryjanowski z Katedry Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, współautor badań.
- Wyniki są doprawdy zaskakujące. Wiedzieliśmy, że duże gniazda ptaków stanowią magnes dla innych, mniejszych gatunków, ale raczej – jak w przypadku bociana białego mówiło się dosłownie o paru gatunkach – wyjaśniają naukowcy.
Z gniazd orlików korzystało aż 67 gatunków ptaków i dwa gatunki ssaków. To światowy rekord i odzwierciedlenie bogactwa gatunkowego Bagien Biebrzańskich.
- Mamy nadzieję, że to kolejny argument wspierający ochronę, nie tylko Doliny Biebrzy, ale i zagrożonych gatunków ptaków drapieżnych – podsumowują badacze.
Sikora bogatka – chyba zdziwiona wielkością jaj kaczki krzyżówki w orlikowym gnieździe. Dane z zamontowanej fotopołapki.
Wiewiórka – jeden z dwóch gatunków ssaków zaglądających do gniazd orlików. Dane z zamontowanej fotopułapki.
Praca źródłowa: Maciorowski G., Jankowiak Ł., Sparks T.H., Polakowski M. & Tryjanowski P. Biodiversity hot-spots at a small scale: the importance of eagles’ nests to many other animals. Ecology, doi.org/10.1002/ecy.3220
Iwona Cieślik
Rzeczniczka prasowa UPP
