Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility Prof. Piotr Tryjanowski współautorem raportu Regenerative Agriculture in Europe. A critical analysis of contribution to EU Farm to Fork and Biodiversity strategies | Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Prof. Piotr Tryjanowski współautorem raportu Regenerative Agriculture in Europe. A critical analysis of contribution to EU Farm to Fork and Biodiversity strategies

Na całym świecie rolnictwo jest głównym czynnikiem wylesień i przekształcania gruntów, a produkcja żywności odpowiada za ponad jedną trzecią globalnych emisji gazów cieplarnianych. Z drugiej strony systemy rolne są niezwykle wrażliwe i podatne na zmiany oraz różnice temperatury i opadów. Zwiększa się liczba rolników, zwłaszcza drobnych, produkujących około jednej trzeciej światowej żywności, którzy zmagają się ze stratami w zbiorach i zwierzętach gospodarskich, próbując dostosować się do coraz bardziej niekorzystnych warunków pogodowych.

 

 

Poprawa modelu rolnictwa – regeneracja i więcej przyrody

Czy inwestycje w badania i innowacje oraz w niewielkie gospodarstwa rolne, zapewnią przekształcenie globalnego systemu żywnościowego w sposób, który zmniejszy ryzyko  zanieczyszczania klimatu, pozwoli na uniknięcie głodu i ubóstwa oraz ułatwi dostęp do zdrowej żywności, a jednocześnie zwiększy różnorodność biologiczną? Na tak zadane pytanie   próbowali odpowiedzieć naukowcy wydelegowani przez European Academies' Science Advisory Council, europejskie stowarzyszenie narodowych akademii, w tym Polskiej Akademii Nauk (PAN). Efektem ich pracy jest ostatni raport (opublikowany 6 kwietnia br.) zatytułowany: Regenerative Agriculture in Europe. A critical analysis of contribution to EU Farm to Fork and Biodiversity strategies. Jak wskazuje tytuł, raport poświęcony jest zagadnieniom rolnictwa regeneracyjnego, które – mówiąc w skrócie – polega na ochronie i odbudowie gruntów rolnych oraz otaczających je ekosystemów. Przedstawicielem PAN w pracach nad raportem, jako jedyny reprezentant z Polski, był prof. Piotr Tryjanowski z Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu,.

„Połączenie olbrzymiej wydajności z równoczesną troska o środowisko naturalne, wygląda niemal jak mission impossible, zadanie niewykonalne” – zauważa prof. Piotr Tryjanowski „jednak refleksja na temat wpływu rolnictwa na cały układ planetarny jest już na tyle dobrze zbadana, że potrafimy nie tylko zdiagnozować najważniejsze problemy, ale zasugerować rozwiązania. Problemem jak zwykle są koszty i brak woli politycznej. Chodzi o to, by spójnie koncepcyjnie połączyć zielony ład, z wcześniejszymi strategiami Unii Europejskiej, "od pola do stołu" i tymi przyjmowanymi na rzecz zachowania różnorodności biologicznej”.

Warto podkreślić, że w przypadku rolnictwa regeneracyjnego nie chodzi wyłącznie o wąsko rozumianą ekonomikę, ale także o szersze zrozumienia systemów gospodarowania. „Każde urządzenie czy układ wraz z czasem i korzystaniem z niego ulega zepsuciu i wymaga naprawy. Wszystko jedno czy to będzie samochód, skarpety, czy nasz organizm” – podkreśla prof. Tryjanowski – „i ziemia wcale nie jest wyjątkiem. Po latach nadmiernego wykorzystywania wymaga odpoczynku i zastosowania mniej inwazyjnych technik agrarnych. Proszę pamiętać, że kiedyś to był standard gospodarowania, niech przypomnę choćby klasyczną trójpolówkę, a wszystko uległo zmianom wraz z rozwojem masowej chemizacji i mechanizacji rolnictwa, czyli tak naprawdę w ciągu ostatniego półwiecza. Krajobraz rolniczy to nie wyłącznie miejsce produkcji żywności, ale olbrzymia wartość kulturowa i przyrodnicza”.

Raport Regenerative Agriculture in Europe wielokrotnie podkreśla fakt, iż rolnictwo regeneracyjne nie wyklucza stosowania np. nowoczesnej technologii hodowli roślin i zwierząt, uprawy roli, stosowania nawozów mineralnych czy pestycydów, ale dąży do ograniczonego, bardziej ukierunkowanego stosowania.

Jakie znaczenie ma Raport Regenerative Agriculture in Europe dla polskiego modelu rolnictwa? „Sam wielokrotnie podkreślałem w publikacjach naukowych, że musimy być świadomi różnic pomiędzy obszarami rolnymi różnych części kontynentu. Nie tylko tych dotyczących intensywności i ekonomiki gospodarowania, ale także różnic społecznych, kulturowych, jak i – szczególnie mi bliskich – przyrodniczych”– uzupełnia prof. Tryjanowski. Przywołane w dokumencie przykłady dotychczas stosowanych praktyk rolnictwa regeneracyjnego świadczą o tym, że zaproponowane rozwiązania są korzystne dla obu stron – ekonomiki i przyrody. W raporcie podkreślone zostało jednak, że zastosowanie każdej konkretnej praktyki (praktyk) jest w dużym stopniu zależne od kontekstu. Największe korzyści można osiągnąć, gdy praktyki są skoordynowane w skali krajobrazu i pasują do lokalnych warunków środowiskowych i społeczno-ekonomicznych.

 

Raport do pobrania na stronie EASAC - https://easac.eu/publications/details/regenerative-agriculture-in-europe

 

Tekst: prof. dr hab. Piotr Tryjanowski

Redakcja: Iwona Cieślik, rzeczniczka prasowa UPP

 

WYDZIAŁY